W czasie wakacji lubimy wyjeżdżać nad wodę. Szczególnie z małymi dziećmi – plaża, piasek i woda to przepis na udany wypoczynek z przedszkolakiem i nieco starszym dzieckiem. Każdy rodzic wie, że dzieci nie można spuszczać na moment z oka, gdyż nie potrafią przewidzieć konsekwencji swojego postępowania i często narażają się na niebezpieczeństwo.
Jednym z nich jest tzw. wtórne i suche utonięcie. Choć często słyszymy o zwykłych utonięciach, niewiele osób wie, że utonąć można także wiele godzin po wyjściu z wody.
Wtórne utonięcie jest konsekwencją zachłyśnięcia się wodą, może wydarzyć się po kąpieli w wannie, jeziorze, basenie – w każdym miejscu, w którym człowiek miał okazję zachłysnąć się odrobiną wody. Pozornie po samym incydencie nic się nie dzieje – dziecko odkrztusza płyn, oddycha i uspokaja się. Niestety zagrażający życiu obrzęk płuc rozwija się od 15 minut do aż 72 godzin po zachłyśnięciu się. Aby zainicjować ten destrukcyjny proces wystarczy bardzo niewielka ilość płynu, która zostaje w płucach i zaczyna utrudniać oddychanie. Jeśli w porę nie zauważymy objawów, rozwija się zachłystowe zapalenie płuc, które wymaga szybkiego i poważnego leczenia w szpitalu, inaczej kończy się obrzękiem płuc i zgonem (zapalenie ma piorunujący przebieg).
Objawy wskazujące, że może dojść do wtórnego utonięcia:
– najpierw zachłyśnięcie się wodą, krótkie zanurzenie w niej, nawet bez utraty oddechu i przytomności, dziecko kaszle i prycha
– przez kilkanaście minut do kilkunastu godzin pozornie nic się nie dzieje
– następnie pojawia się nienaturalne zmęczenie, pokładanie się, senność
– kaszel i duszność zwłaszcza w pozycji leżącej
– zaburzenia świadomości, niewyraźna i spowolniona mowa, wymioty
Pamiętaj, że objawy mogą się pojawić do 72 godzin po zachłyśnięciu, dlatego uważnie obserwuj dziecko przez cały ten czas! W razie jakichkolwiek wątpliwości, udaj się do szpitala lub wezwij pogotowie.
Jak możesz zapobiec rozwinięciu się zachłystowego zapalenia płuc? Bezpośrednio po incydencie chwyć dziecko za nogi i potrzymaj chwilę głową w dół, mimo że nie będzie to dla niego przyjemne. Następnie, gdy będzie chciało spać, niech jego głowa spoczywa ciut niżej od reszty ciała – wtedy oskrzela i płuca w sposób naturalny pozbędą się ewentualnych resztek płynu.
Czym jest zatem suche utonięcie? Jest to sytuacja gdy niewielka ilość płynu dostanie się do nosogardzieli. Prowadzi to do odruchowego pobudzenia nerwu krtaniowego, a dalej do skurczu głośni i w konsekwencji do niedotlenienia i utraty przytomności. Objawy pojawiają się w krótkim czasie od incydentu z wodą i są podobne do tych wskazujących na wtórne utonięcie.
Szczególnie niebezpieczne jest zachłyśnięcie się słoną wodą. Woda słodka jest zazwyczaj wchłaniana do krwioobiegu przez pęcherzyki płucne, chociaż notuje się corocznie na całym świecie wtórne utonięcia u dzieci po np. zabawie w przydomowym baseniku. Słona woda natomiast zalegająca w płucach może doprowadzić do powikłań, włącznie z obrzękiem płuc.
Czuwajmy nad dziećmi w czasie każdej zabawy z wodą i nigdy nie zostawiajmy ich ani na chwilę samych.