Coraz szersze grono frankowiczów kwestionuje w sądach swoje umowy kredytowe. Według danych Związku Banków Polskich (ZBP) – od stycznia do października 2021 roku w sądach przybyło około 33 tysiące nowych postępowań frankowych, a łącznie toczyło się ich ponad 71 tysięcy. Ze statystyk ZBP wynika, że w ostatnich miesiącach 90 proc. orzeczeń było korzystnych dla kredytobiorców.
Liczba sądowych postępowań dotyczących umów kredytowych we frankach szwajcarskich wzrasta na terenie całej Unii Europejskiej i coraz więcej z nich jest rozpatrywanych z korzyścią dla klientów banków. Według szacunków stowarzyszenia kredytobiorców ASUFIN w Hiszpanii obecnie 90 proc. wyroków zapada na rzecz kredytobiorców. W Chorwacji wydano w pierwszej instancji około trzech tysięcy orzeczeń korzystnych dla konsumentów i około 500 wyroków prawomocnych.
W najbliższym czasie te, i tak niezłe dla kredytobiorców, statystyki mogą ulec dalszej poprawie.
„Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) 17 marca 2022 roku udzieli odpowiedzi na pytania prejudycjalne (inaczej zapytania wstępne), które zostały zadane przez Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia w zakresie sporów wynikłych na tle umów o kredyt waloryzowany do franka szwajcarskiego” – informuje mecenas Anna Lengiewicz, założycielka kancelarii LWB, współpracującej z replan.pl w sprawach frankowiczów.
„W uproszczeniu dotyczą tego, czy w razie uznania za niedozwoloną klauzuli przeliczającej kredyt na walutę można zastąpić ją średnim kursem NBP oraz jak należy liczyć bieg przedawnienia roszczeń po unieważnieniu umowy” – dodaje.
Rozpatrywane sprawy zostały opatrzone kolejnymi sygnaturami: C-80/21, C-81/21 i C-82/21.
Sprawa o sygnaturze C-80/21 dotyczy możliwości utrzymania w mocy umowy o denominowany kredyt we frankach w sytuacji, gdy sąd nie stwierdza nieuczciwego charakteru całego warunku umownego, a jedynie tę jego część, przez którą warunek jest nieuczciwy.
W sprawie o sygn. C-81/21 TSUE rozstrzygnie, czy sąd po uznaniu klauzuli przeliczeniowej za abuzywne postanowienie umowne może wypełnić powstałą lukę kursem średnim NBP w myśl art. 358 kodeksu cywilnego.
Orzeczenie o sygn. C-82/21 dotyczyć będzie terminu, w którym rozpoczyna się 10-letni bieg przedawnienia roszczenia konsumenta. Czy od momentu uiszczenia comiesięcznej raty, czy od chwili, w której kredytobiorca dowiedział się, że umowa zawarta z bankiem obciążona jest niekorzystnymi dla niego klauzulami abuzywnymi?
W sprawach, o których orzeknie TSUE w dniu 17 marca, swoje stanowisko przedstawił już rząd Rzeczypospolitej Polskiej.
„Rząd RP stanął całkowicie i opowiedział po stronie konsumentów się za udzieleniem im pełnej ochrony w każdej z sytuacji określonej w pytaniach prejudycjalnych” – informuje mecenas Anna Lengiewicz.
W swoich uwagach rząd RP podkreślił, że sądy krajowe nie mogą ingerować w treść umowy po wyeliminowaniu postanowienia niedozwolonego, w celu dalszego utrzymania jej w mocy, ponieważ zniweczyłoby to długoterminowy cel dyrektywy 93/13/EWG polegającej na zagwarantowaniu, że postanowienia niedozwolone nie będą stosowane przez przedsiębiorców.
Rząd stanął na jednoznacznym stanowisku, że sąd krajowy nie może modyfikować klauzuli przeliczeniowej, jeżeli jej część stanowi przepis niedozwolony. Sąd również nie jest uprawniony do zastąpienia abuzywnej klauzuli przeliczeniowej kursem średnim NBP. Ponadto, zdaniem rządu RP, sądy nie powinny dążyć do utrzymania w mocy umów kredytowych obarczonych klauzulami abuzywnymi, jeżeli taka umowa nie jest korzystna dla kredytobiorcy.
Eksperci z LWB przewidują, że orzeczenie TSUE będzie korzystne dla frankowiczów. Należy zauważyć, że Europejski Trybunał Sprawiedliwości zabrał już stanowisko w sprawach analogicznych.
„TSUE jednoznacznie stwierdził, że zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG sądy krajowe zobowiązane są wyłącznie do podjęcia środków prawnych skutkujących zaniechaniem stosowania nieuczciwego postanowienia umownego. Sąd krajowy nie ma żadnych uprawnień do dokonywania modyfikacji lub częściowego utrzymania treści nieuczciwego warunku” – zauważa mecenas Anna Lengiewicz.
Tekst powstał w ramach cyklu „Kłopoty z kredytami frankowymi i jak je rozwiązać”.
