Rocznie diagnozuje się w Polsce ok. 1200–1300 nowych nowotworów u dzieci. Wykryte we wstępnej fazie rozwoju są w większości przypadków wyleczalne. Podstawowe znaczenie w skutecznej walce z chorobą odgrywa powszechna diagnostyka i profilaktyka. Szansą dla najmłodszych jest w tym zakresie realizowany od 16 lat przez Fundację Ronalda McDonalda ogólnopolski program bezpłatnych badań USG prowadzony na pokładach mobilnych klinik Fundacji. Od 2005 r. przebadano ponad 73 tysiące dzieci i wykonano ponad 190 tysięcy badań USG.
Bezpłatne badania USG dzieci poniżej 6 roku życia to ogólnopolska akcja profilaktyczna, będąca częścią fundacyjnego programu „NIE nowotworom u dzieci”. Powstała jako odpowiedź na potrzebę wczesnej diagnostyki u dzieci, dającej szansę na wczesną diagnozę i na całkowite wyleczenie wielu chorób. Kompleksowe badanie USG dziecka obejmuje tarczycę, węzły chłonne, narządy jamy brzusznej i mosznę u chłopców. Program połączył wiedzę i doświadczenie wybitnych ekspertów w dziedzinie pediatrii, onkologii i hematologii dziecięcej oraz radiologii, którzy czuwają nad najwyższą jakością programu.
Chodzi o to, by każdy lekarz, zwłaszcza pierwszego kontaktu, zachował czujność, badając małego pacjenta, bowiem w swojej karierze medycznej zawsze może się zetknąć z dzieckiem chorym na nowotwór
– zauważa prof. Jerzy R. Kowalczyk, specjalista onkologii i hematologii dziecięcej, genetyki klinicznej oraz transplantologii klinicznej.
Rezultaty programu
Dzięki inicjatywie Fundacji przebadano dotychczas ponad 73 000 dzieci z terenu całej Polski. Lekarze radiolodzy, prowadzący badania na pokładzie fundacyjnych mobilnych klinik, wykonali blisko 190 tysięcy badań USG. Ich efektem jest zdiagnozowanie u badanych dzieci ponad 18 tysięcy nieprawidłowości, skutkujących skierowaniem dziecka do dalszej konsultacji medycznej. Zmiany i patologie dotyczyły przede wszystkim węzłów chłonnych i tarczycy, narządów jamy brzusznej, układu moczowego, narządów płciowych. U 3 315 badanych dzieci diagnoza dotyczyła podejrzenia zmian onkologicznych, w kilkunastu przypadkach wykryto rozwinięte guzy, potwierdzone badaniami histologicznymi. (szczegółowe informacje i statystyczne opracowanie wyników badań zawiera Raport medyczny załączony w formacie pdf).
Jeśli można pomóc chociaż jednemu dziecku, to warte jest to każdego wysiłku. Nasza fundacja korzysta ze swojego ogólnoświatowego doświadczenia nabytego w 62 krajach. Dysponujemy sprawdzoną wiedzą i profesjonalnymi technikami leczniczymi. Aczkolwiek w Polsce wypracowaliśmy oryginalne programy medyczne
– podkreśla prof. dr hab. n. med. Adam Jelonek, autorytet w dziedzinie pediatrii i nefrologii, Honorowy Prezes Zarządu Fundacji Ronalda McDonalda.Wartość programu badań profilaktycznych dzieci, realizowanego od szeregu lat przez Fundację Ronalda McDonalda, jest bardzo wysoko oceniana zarówno przez środowisko medyczne, jak i rodziców oraz opiekunów dzieci. O jego jakości decyduje zarówno doskonały zespół doświadczonych lekarzy radiologów, realizujących badania na pokładzie mobilnych klinik, jak i grono czołowych ekspertów medycznych w kraju z dziedziny pediatrii, onkologii pediatrycznej, nefrologii i hematologii, zapewniających wsparcie merytoryczne.
Partnerem medycznym od początku realizacji programu jest lubelski TOP Medical, specjaliści radiolodzy, a partnerami naukowymi Polskie Towarzystwo Onkologii i Hematologii Dziecięcej oraz Polskie Towarzystwo Pediatryczne.
Efektywna realizacja programu badań nie byłaby możliwa bez zaangażowania i pomocy lokalnych partnerów. Kluczową rolę odgrywają tu samorządy i organizacje społeczne oraz biznes. To oni wspierają logistykę programu, współfinansują go, odpowiadają za promocję i komunikację badań. Sukces i zasięg programu są ich zasługą.
Wiodącymi partnerami finansowymi programu badań USG jest od 2020 roku firma ALAB Laboratoria, realizująca badania laboratoryjne u pacjentów wymagających pogłębionej diagnostyki, i MAN Polska, dbający o mobilność obu klinik. Rodzic w czasie wizyty na pokładzie klinik Fundacji spotka tu także Fundację Powszechnego Czytania i Fundację DKMS. Trzy fundacje łączą siły, docierając do rodziców badanych dzieci z ważnymi informacjami. Każdy maluch dostaje książkę, a rodzic „receptę na czytanie” i dowiaduje się o roli czytania w rozwoju dziecka. Każdy rodzic usłyszy także o konieczności budowania bazy potencjalnych dawców szpiku dla pacjentów z nowotworami krwi. Umawiając się na USG w programie „NIE nowotworom u dzieci”, można od 2018 roku dołączyć do bazy DKMS, bo Fundacja Ronalda McDonalda i koordynatorzy DKMS współpracują z sobą w czasie badań.
Do programu „NIE nowotworom u dzieci” dołącza Centrum Medyczne Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego sp. z o.o. Wsparcie dotyczyć będzie profilaktyki jamy ustnej u najmłodszych.
Polskie dzieci cierpią na schorzenia jamy ustnej i zębów zdecydowanie częściej niż ich rówieśnicy w Europie. Poważne choroby zębów mlecznych i dziąseł obserwowane są już u niemowląt. Wielu rodziców nie ma świadomości, że właśnie w pierwszym roku życia wizyty u dentysty powinny odbywać się trzykrotnie: w 6, 9 i 12 miesiącu życia
– mówi Justyna Mieszalska, Prezes Centrum Medycznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego sp. z o.o.CM WUM sp. z o.o. zapewni niezbędne informacje dotyczące higieny jamy ustnej oraz szczoteczki do zębów dla maluchów. W przyszłości Centrum zajmie się również gromadzeniem i analizą wyników badań dzieci diagnozowanych w ambulansie Fundacji Ronalda McDonalda.
Wnioski po 16 latach realizacji badań
Ogólnopolski zasięg programu i zastosowane standardy badań pozwalają na etapie podsumowywania wyników zebranych w latach 2005–2020 na sformułowanie konkretnych wniosków.
Eksperci naukowi Fundacji zwracają uwagę, że badania ultrasonograficznego jamy brzusznej mogą przyspieszyć diagnozę nowotworu u dziecka oraz ujawnić szereg anomalii, których wczesne wykrycie pozwoli na skuteczne leczenie. Lekarze podkreślają konieczność włączenia USG jamy brzusznej do zestawu powszechnie dostępnych i obowiązkowych badań bilansowych.
Badania profilaktyczne powinny obejmować morfologię krwi, aby położyć nacisk na wczesne wykrywanie chorób nowotworowych układu krwiotwórczego. Wykonując morfologię u dziecka, należy ją za każdym razem uzupełnić o badanie poziomu żelaza. Pozwoli to na wczesne wykrycie niedoboru, który skutkuje poważnymi konsekwencjami dla szybko rosnącego organizmu.
Profilaktyka na pokładzie ambulansu Fundacji nie może kończyć się odebraniem wyniku i przypięciem go magnesem na lodówce. Dorośli powinni dopisywać się do bazy DKMS, aby właśnie w sytuacji choroby nowotworowej krwi rosły szanse dziecka i każdego chorego na szybkie znalezienie dawcy. Im większa baza, tym większe bezpieczeństwo chorych w Polsce i na świecie, dla których lekiem jest przeszczep szpiku.
Od badań profilaktycznych w programie „NIE nowotworom u dzieci” droga do bazy DKMS jest prosta. Częścią wizyty na badaniach USG na pokładzie ambulansów Fundacji zawsze już będzie zaproszenie do zapisania się w banku potencjalnych dawców szpiku DKMS. Badania USG w programie „NIE nowotworom u dzieci” są bezbolesne, bezpieczne i bezpłatne. Jeśli dbamy o profilaktykę u naszego malucha, skorzystajmy z okazji, aby dołączyć do bazy dawców DKMS
– podsumowuje Katarzyna Nowakowska, Prezes Zarządu Fundacji i Dyrektor Wykonawcza.
