Finał VI Ogólnopolskiego Dnia Szczepień został zaplanowany na dzień 12 grudnia 2014 roku w Warszawie. Idea tegorocznych obchodów jest zbieżna z hasłem Europejskiego Tygodnia Szczepień 2014 „Eliminacja odry i różyczki do 2015 roku oraz dążenie do całkowitej eliminacji wirusa Polio na świecie”.
Celem obchodów jest propagowanie szczepień jako najskuteczniejszego, opłacalnego i bezpiecznego sposobu zapobiegania chorobom oraz poprawa społecznej wiedzy na temat korzyści wynikających ze stosowania szczepień, a także konieczności poszerzania dostępu do tego rodzaju profilaktyki. Kwestia szczepień regulowana jest w Polsce przez Program Szczepień Ochronnych. Poza wykazem szczepień obowiązkowych (refundowanych przez państwo), zawiera on także listę szczepień zalecanych, które są równie ważne i rekomendowane przez specjalistów, ale z powodu braku finansów nie trafiły w danym roku do wykazu szczepień bezpłatnych. Wobec tego zakres ochrony przed chorobami zakaźnymi zależy od nas samych, dlatego warto je znać, by świadomie podjąć decyzję o zaszczepieniu siebie, swoich dzieci, współmałżonka, czy seniorów. Niewiedza prowadzi bowiem do bagatelizowania zagrożenia. Szczepienia zabezpieczają przed zakażeniem nie tylko zaszczepionego, ale i jego otoczenie. To najważniejsza polisa na zdrowie każdego z nas, bez względu na wiek i płeć.
Obowiązkowy Program Szczepień Ochronnych zapewnia bezpłatne szczepienia przeciwko wielu chorobom zakaźnym, które dzięki powszechnym szczepieniom już nie występują. Od 1984 roku Polska wolna jest od zakażeń wywołanych wirusem Polio, który jeszcze
w latach 50. powodował liczne zgony oraz trwałe kalectwo – paraliż mięśni rąk i nóg.
W Polsce przed wprowadzeniem w latach 70. szczepień przeciwko odrze umierało z powodu zakażenia wirusem odry ok. 90 dzieci rocznie. Dzisiaj występują pojedyncze przypadki zachorowań „zawleczone” z innych krajów, głównie Afryki. Różyczka jest chorobą zakaźną, na którą chorują młodzi mężczyźni, którzy nie byli szczepieni.
Program Szczepień Ochronnych (PSO) zaleca szczepienie małych dzieci przede wszystkim przeciw pneumokokom, a także meningokokom, rotawirusom i ospie wietrznej; młodzież przeciw meningokokom i wirusowi HPV; seniorów przeciw pneumokokom i grypie; wszyscy zaś szczepmy się przeciw grypie!
Prewencja opłaca się najbardziej. Lepiej zapobiegać chorobom niż później ponosić koszty leczenia i opieki nad chorymi. Wydatki na szczepienia powinny być traktowane nie w kategoriach kosztów, ale jako inwestycja na przyszłość. Ponadto, uodpornienie przeciw chorobie zakaźnej uzyskane poprzez szczepienie jest o wiele bezpieczniejsze niż to uzyskane w wyniku przechorowania choroby. Choroba może mieć ciężki przebieg oraz nieść niebezpieczeństwo wystąpienia wielu poważnych powikłań (np. głuchota po zachorowaniu na inwazyjną chorobę pneumokokową). Szczepienia to obok antybiotyków największa zdobycz cywilizacyjna w starciu z bakteriami. Jednak w dobie obserwowanego rosnącego zjawiska oporności bakterii na antybiotyki, czyniącego leczenie coraz trudniejszym, to szczepienia stają się najskuteczniejszym sposobem ochrony przed bakteriami. Każdego roku ratują życie milionom osób na świecie. Kolejne miliony chronią przed związanymi z chorobą cierpieniami i niepełnosprawnością.
CHROŃMY DZIECI!
Przede wszystkim dzieci, ze względu na niedojrzały układ odpornościowy, są najmniej odporne, a więc najbardziej narażone na rozwój chorób zakaźnych.
• Priorytetem są szczepienia przeciw pneumokokom – to pierwsze szczepienie, jakie z listy zalecanej powinni wybrać rodzice. Szczepionkę należy podać jak najwcześniej – już od 2. miesiąca życia. Pneumokok to jeden z najgroźniejszych patogenów. Inwazyjnej Chorobie Pneumokokowej towarzyszy wysoka śmiertelność oraz wysoki procent powikłań, często nieodwracalnych. Sytuacja jest alarmująca, ponieważ pneumokoki są coraz bardziej oporne na antybiotyki.
W dalszej kolejności specjaliści rekomendują szczepienia:
• Przeciw meningokokom. W Polsce i w Europie dominują grupa B oraz C. Przeciwko grupie C są dostępne szczepionki już dla dzieci od 2. miesiąca życia. Od tego roku również można zaszczepić niemowlęta przeciwko grupie B meningokoków.
• Przeciw ospie wietrznej. Choć uważa się ją za niegroźną, może powodować poważne powikłania. To choroba zakaźna, którą bardzo łatwo się zarazić w większych skupiskach. W Polsce w ostatnich kilku latach odnotowuje się ok. 150-200 tys. przypadków zachorowań rocznie. Głównie chorują dzieci od 3 do 14 lat, z czego 700-1000 chorych rocznie trafia do szpitala w wyniku ciężkiego przebiegu choroby.
• Przeciw rotawirusom. Powodują ostre biegunki, wymioty i są powodem odwodnienia. Warto rozważyć zaszczepienie dziecka między 6. a 12. tygodniem życia.
CHROŃMY MŁODZIEŻ!
Nastolatki to kolejna grupa szczególnie narażona na choroby zakaźne. Wiąże się to z zachodzącymi w okresie dojrzewania zmianami w organizmie, które obniżają odporność na wszelkiego rodzaju zakażenia. Na tym etapie życia wzrasta też liczba kontaktów z rówieśnikami w szkole, na dyskotekach, czy podczas wspólnych wyjazdów, które sprzyjają zarażeniu wieloma bakteriami.
Rekomendowane jest szczepienie młodzieży przeciw:
• Meningokokom. Szczyt zachorowań notowany jest między 11. a 19. rokiem życia. Bakterie przenoszą się drogą kropelkową i wszelkie przygodne pocałunki, picie z jednej butelki, używanie tych samych sztućców, palenie tego samego papierosa, mogą im tylko ułatwić rozprzestrzenianie się.
• Pneumokokom. Ryzyko zakażeń pneumokokowych, to przede wszystkim ryzyko zapaleń płuc u młodzieży; z astmą oskrzelową, chorobami krążenia i płuc oraz z cukrzycą. Od 2013 roku skoniugowana szczepionka przeciwko pneumokokom – PCV13 zalecana jest już we wszystkich grupach wiekowych.
• Wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV). Jest szeroko rozpowszechniony. Przewlekłe zakażenie może doprowadzić do zmian przednowotworowych oraz raka szyjki macicy, który jest trzecim co do częstości rozpoznawanym nowotworem u kobiet w Polsce. Szczepionka będzie najbardziej skuteczna, gdy zostanie podana dziewczętom w 9-11 roku życia.
• Krztuścowi (koklusz). Jest szczególnie niebezpieczny dla niemowląt. Źródłem zakażenia może być nie w pełni zaszczepione rodzeństwo oraz osoby dorosłe. Dlatego aktualnie zaleca się szczepienia przeciw krztuścowi młodzieży i dorosłym.