Alergeny pyłku traw są w naszym kraju najczęstszą przyczyną alergii pyłkowej. Aż 16 proc. osób z objawami alergicznego nieżytu nosa i spojówek reaguje na kontakt z nimi. Dodatnie testy skórne z antygenami pyłku traw występują u ponad 21 proc. chorych z alergią.
W naszych warunkach klimatycznych pylenie traw rozpoczyna się zwykle w pierwszych dniach maja, a stężenie pyłku w powietrzu atmosferycznym wywołujące objawy chorobowe u osób uczulonych występuje zwykle pomiędzy Dniem Matki a Dniem Dziecka i utrzymuje się zwykle do połowy lipca. W bieżącym roku pierwsze objawy u osób uczulonych na alergeny pyłku traw wystąpiły około 21 maja, a najwyższe stężenie (i najsilniejsze objawy chorobowe) pyłku traw zanotowano w pierwszej dekadzie czerwca.
Trawy to przede wszystkim rośliny zielne. Aczkolwiek bambusy to też trawy, pomimo że ich łodygi są zdrewniałe. W Polsce rośnie ponad 200 gatunków traw. Rosną wszędzie wokół nas, nie tylko na łąkach, ale i w miastach na trawnikach i niezagospodarowanych przestrzeniach. Są powszechnie uprawianymi roślinami. Pszenica, żyto, jęczmień, owies, kukurydza również należą do traw. Trawy produkują olbrzymią liczbę ziaren pyłku, męskich komórek rozrodczych. Trawy są wiatropylne, a ich kwiaty niepozorne, nie mają barwnego okwiatu, który u innych roślin ma przyciągać owady. Uczulają zawarte w pyłku bardzo silne alergeny. Osoby uczulone na alergeny pyłku traw po kontakcie z pyłkiem odczuwają świąd nosa, upośledzenie jego drożności, męczy ich napadowe kichanie, wodnisty katar oraz odczuwają objawy spojówkowe takie jak łzawienie, zaczerwienienie i pieczenie oczu. Gdy ekspozycja na pyłek traw jest bardzo wysoka, mogą wystąpić również objawy astmy pyłkowej pod postacią: duszności, napadowego kaszlu oraz świszczącego oddechu. Najsilniejsze objawy u osób uczulonych na pyłek traw występują zwykle w pogodne dni w czerwcu i lipcu, w czasie spacerów po łące, w pobliżu koszonej trawy. Deszcz oczyszcza powietrze z pyłku roślin. Na spacer wybieramy się więc w czasie deszczu lub bezpośrednio po nim.
W zależności od nasilenia i rodzaju dominujących objawów leczenie alergicznego nieżytu nosa może obejmować wyłącznie leki przeciwhistaminowe donosowo i/lub doustnie oraz steroidy miejscowo działające na błonę śluzową nosa. Gdy objawy kataru alergicznego są nasilone oraz gdy towarzyszy im zatkanie nosa, konieczne jest włączenie leków działających obkurczająco na naczynia krwionośne błony śluzowej nosa zawierających np. xylometazolinę lub oxymetazolinę. Dopiero po kilkunastu minutach od udrożnienia przewodów nosowych powinny być podawane donosowo zasadnicze leki w formie roztworów aerozolowych na błonę śluzową nosa. Niedrożność przewodów nosowych uniemożliwia bowiem penetrację substancji czynnej do jam nosa.
Artykuł napisany przy współpracy z dr n. med. Agnieszką Lipiec, specjalistą alergologiem i dr. n. med. Piotrem Rapiejko, specjalistą otolaryngologiem.